CHP Genel Başkan Yardımcısı Suat Özçağdaş, TBMM Genel Kurulu’nda; “21 yıllık dönemde, eğitim sistemi bilerek ve isteyerek siyasallaştırıldı, dinselleştirildi ve iktidarın ideolojik hedefleri için araç haline getirildi. Milli Eğitim Bakanlığının tecrübeli ve nitelikli kadroları yok edildi. Eğitimin niteliği her geçen gün azaldı. Piyasacı eğitim anlayışı sisteme hakim oldu. Kamusal ve parasız eğitimden uzaklaşıldı. Nitelikli eğitim özel okullardan satın alınır hale geldi” dedi.
TBMM Genel Kurulu’nda 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi, 2022 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi ile Sayıştay raporlarının görüşmeleri devam ediyor. Genel Kurul’da, bugün Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve bağlı kuruluşların bütçeleri görüşülüyor. Milli Eğitim Bakanlığı bütçesi üzerine söz alan CHP Genel Başkan Yardımcısı Suat Özçağdaş, şunları söyledi:
“BAKANLARIN ORTALAMA ÖMRÜ İKİ BUÇUK YIL OLDU”
“Eğitim bir ülkenin gelişmesi, çağdaş, muasır medeniyetlere ulaşmasında en doğru yoldur. Gelecek için çok önceliklidir. Ülkemizi geleceğe taşıyacak kuşakların iyi eğitimli ve donanımlı olması bir beka sorunudur. Peki eğitim alanında ülkemizde durum nedir? 21 yılda 9 Milli Eğitim Bakanı değişti. Bakanların ortalama ömrü iki buçuk yıl oldu. Her yeni bakan döneminde bir öncekinin yaptıkları yerle bir edildi. Örneğin: Dönemin müsteşarı da olan mevcut Milli Eğitim Bakanlığı, daha bir önceki dönemde uygulamaya alınan ve minicik okul öncesi yavrularımızın ihtiyacı olan yemek uygulamasını tasarruf bahanesi ile kaldırdı. Hatta okul öncesi eğitim ücretsiz olacak diyen bir önceki bakanın tersine okul öncesi eğitime katkı payı getirdi. Selefinin ve Cumhurbaşkanının mülakatların kaldırılacağına yönelik seçim öncesi vaatlerini yok saydı. Mülakat gibi mülakat yapacağız diyerek bugüne kadar partizanca MEB kadrolarının doldurulduğunu da itiraf etmiş oldu.
“EĞİTİM SİSTEMİ BİLEREK VE İSTEYEREK SİYASALLAŞTIRILDI”
Sayın Cumhurbaşkanı’nın, ‘eğitim alanında başarısız olduk’ sözleri bir itiraf olarak hafızalarımıza kazındı. 21 yıllık dönemde, eğitim sistemi bilerek ve isteyerek siyasallaştırıldı, dinselleştirildi ve iktidarın ideolojik hedefleri için araç haline getirildi. Milli Eğitim Bakanlığının tecrübeli ve nitelikli kadroları yok edildi. Eğitimin niteliği her geçen gün azaldı. Piyasacı eğitim anlayışı sisteme hakim oldu. Kamusal ve parasız eğitimden uzaklaşıldı. Nitelikli eğitim özel okullardan satın alınır hale geldi. Eğitiminin niteliğinin en nesnel göstergesi kuşkusuz uluslararası araştırmalar. 2023 PISA araştırmasına göre; Türkiye okuma becerilerinde 2003 yılında 35’inci iken 2022 yılında 36’ncı, matematikte 33’üncü iken 39’uncu, fen alanında ise 33’üncü iken 34’üncü olmuştur.
“EĞİTİME YETERİ KADAR KAYNAK AYIRMAZSANIZ, EVLATLARIMIZ AÇISINDAN GEREKEN FIRSAT EŞİTLİĞİNİ DE SAĞLAYAMAZSINIZ”
2016 yılından bu yana, GSYH içerisinde ve Merkezi Yönetim Bütçesi içerisinde eğitim bütçesinin payı maalesef giderek azalmaktadır. 2016 yılında yüzde 19,24 olan eğitim bütçesinin payı, 2023’te yüzde 14,56’ya geriledi. Bunun yanı sıra, 2002 yılından günümüze yüzde 81’i personel gideri olan bakanlık bütçesinde eğitim yatırımlarına ayrılan kaynak yarı yarıya azaldı. 2002’de yüzde 17.18 iken maalesef bugün bu oran yüzde 9.15’e kadar geriledi. Burada ileri matematik bilmeye gerek yok. Ortak gayemiz, milletimize faydalı olmaksa, burada hakikati haykırmak ve birlikte çözüm üretmek konusunda en ufak bir şüphe duymamalıyız. Toplumsal eşitliği ve barışı sağlamak için eğitime yeteri kadar kaynak ayırmazsanız, evlatlarımız açısından gereken fırsat eşitliğini de sağlayamazsınız.
“18 BİN 432 KÖY OKULU KAPATILDI”
4 artı 4 artı 4 eğitim modelinin uygulanmaya başlamasından bu yana; ilkokul düzeyinde okullaşma oranı yüzde 98,9’dan yüzde 93,85’e, ortaokul düzeyinde ise yüzde 93,1’den yüzde 91,21’e gerilemiştir. 2002 yılından günümüze 18 bin 432 köy okulu kapatıldı. Öğrenci sayısı, 3 milyon 275 bin 579’dan 623 bin 902’ye geriledi. 2002 yılında 450 olan imam-hatip lisesi sayısı bin 714’e, 71 bin olan öğrenci sayısı ise 476 bin 739’a yükseldi. Yine 2013’te bin 99 olan İmam Hatip Ortaokulu sayısı 3 bin 432’ye 95 bin olan öğrenci sayısı yaklaşık 700 bine yükselmiştir. Bu tercihin sonucu olarak genel liselerde derslik başına 30, mesleki ve teknik liselerde 24, imam hatip liselerinde 12 öğrenci bulunuyor.
4 bin 664 olan özel okul sayısı 14 bin 281’e, 535 bin 788 olan öğrenci sayısı ise 1 milyon 670 bin 729’a yükselmiştir. 2002 yılından bu yana yatılı okulların sayısı 521’den 263’e, öğrenci sayısı ise 278 bin 448’den 49 bin 393’e gerilemiştir. Yatılı okullar kapatılırken, Aladağ’da, Karaman’da olduğu gibi çocuklarımız tarikat ve cemaatlerin yurtlarına gitmek zorunda bırakılmıştır. AKP, bu alanı tarikat ve cemaatlere terk etmiştir. 2014-15 eğitim öğretim yılında 15 bin 397 okul taşınırken 2022-2023 eğitim öğretim yılında 18 bin 291 okul taşınır olmuştur. Her gün 1,2 milyon öğrencimiz taşınmaktadır. Buna özel servisler dahil değildir. Açık ortaokul ve açık lisedeki öğrencilerimizin sayısı artmaktadır. Bir yılda 450 bin çocuğumuzun örgün eğitimden açık öğretime geçerek evlerine hapsedilmiştir.
“DEPREM BÖLGESİNDEKİ ÖĞRETMENLERİMİZİN EK ATAMA TALEPLERİ KARŞILANMADI”
Depremin üzerinden 11 ay geçmesine rağmen bölgedeki konteyner okullar bile birçok yerde hala kurulamadı. Milli Eğitim Bakanlığı, şubat ayından bu yana, bölgedeki okulların durumu ile ilgili sağlıklı bir veri paylaşmamıştır. Öğretmen ve öğrencilerin barınma, beslenme ve ulaşım gibi sorunları çözülemedi. Yıkılan, ağır hasar alan ya da kullanılamaz duruma gelen okulların yerine yenileri yapılmadı. Bölgedeki birçok okulda ikili eğitim devam ediyor. Öğrencilere servis sağlanamadığı için çocuklarımız karanlıkta yıkıntılar arasında okullarına gidip gelmektedir. Öğrencilere sıcak yemek verilmiyor, kırtasiye yardımı dahi yapılmıyor. Özel okulda çalışırken işsiz kalan eğitimcilerin mağduriyetleri giderilmedi. Deprem bölgesindeki öğretmenlerimizin ek atama talepleri karşılanmadı.
“AKP İKTİDARI DÖNEMİNDE ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNİN SAYGINLIĞI YOK EDİLDİ”
AKP iktidarı döneminde öğretmenlik mesleğinin saygınlığı yok edildi. Öğretmenler ücretli, sözleşmeli, öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen şeklinde 5 farklı şekilde istihdam edilmeye başlandı. 2002 yılında 540 lira maaş alan bir öğretmen, kazancının dörtte birini kiraya ayırırken, 2023 yılında öğretmenler, kirasını tek başına ödeyemez hale geldi. Yalnız yüksek maaş alan Merkez Bankası Başkanınız değil, öğretmenler de çözümü ailelerinin yanına taşınarak bulmaya çalışmaktadırlar. 25 yıl görev yapmış bir öğretmen 24 bin 653 lira maaş almaktadır. Öğretmenlerin tamamı yoksulluk sınırının altında ücret almaktadır. Ücretli öğretmenler asgari ücretin altında bir maaşla çalıştırılmaktadır. Öğretmen ihtiyacı her yıl ek 80 bin ücretli öğretmenle kapatılmaktadır. Kadrolu atama yapılması gerekirken, ücretli öğretmenlik sistemi ile öğretmenlerimiz açlığa ve yoksulluğa mahküm edilmiştir. Ücretli öğretmenlerimiz en fazla 10 bin 600 lira maaş alabilmektedir. Birçoğu da sadece 7-8 bin lira maaşla çalışmaktadır. Ayrıca, öğretmenlerin öğretim yılına hazırlık ödeneği 2002 yılında yaklaşık bir asgari ücrete denk gelirken, 2023 yılında ise asgari ücretin sadece yüzde 12’sine düşmüştür.
Eğitim-İş’in yaptığı araştırmaya göre öğretmenlerin yüzde 94.6’sı aldığı maaşının yeterli olmadığını, yüzde 83.3’ü toplumdaki saygınlığının azaldığını, yüzde 84’ü çocuklarının ihtiyacını karşılayamadığını, yüzde 50.7’si daha fazla para kazanacakları bir iş bulmaları halinde mesleği bırakabileceğini, yüzde 50.3’ü gelirlerindeki yetersizlik nedeniyle psikolojik sorunlar yaşadığını, yüzde 75.6’sı gelecekten ümitli olmadığını ve yüzde 54.2’si birinci derece yakınlarından yardım aldıklarını belirtmişlerdir.
“AKP İKTİDARI VE ONUN GETİRDİĞİ BU BÜTÇE, YATIRIMI ARTTIRMAK YERİNE, AZALTAN; GELECEĞİ HEDEFLEMEK YERİNE GERİCİLİĞİ ÖNCELEYEN BİR NİTELİĞE SAHİPTİR”
AKP iktidarı ve onun getirdiği bu bütçe, yatırımı arttırmak yerine, azaltan; geleceği hedeflemek yerine gericiliği önceleyen bir niteliğe sahiptir. Tasarruf tedbiri olarak, muhalefetin sıkıştırması ile daha bir önceki dönemde, seçim öncesi diye zoraki koyduğunuz okul öncesi çocuklarının öğününü kaldırmaktır. En az 100 bin atama talep eden öğretmenlere kadro vermek yerine asgari ücretin altında maaşlarla ücretli öğretmen olarak emeklerini sömürmektir. 2022 KPSS sonuçları ile ek atama sözü verilen öğretmenlerimizin, deprem bölgesinde zor koşullarda çifte mağduriyet yaşayan öğretmenlerimizin, emektar ücretli öğretmenlerimizin sorunlarını görmezden gelmektir. Aynı işi yapan öğretmenleri farklı özlük hakları ve unvanlarla çalıştırmaktır. 24 Kasım’da öğretmenlerimize bir nebze nefes versin diye muhalefet tarafından önerilen bir maaş ikramiye teklifini reddetmektir.”
